Proof of Reserves là gì? Proof of Reserves có giúp crypto trở lên minh bạch?

Các sàn CEX đang cung cấp cho khách hàng cách xác minh trạng thái của tài sản được giữ trên nền tảng của họ. Thông qua đó, khách hàng, người dùng có thể xác định chắc chắn rằng tổ chức thực sự nắm giữ các tài sản này với khoản dự trữ tương đương hoặc vượt mức để đảm bảo cho các khoản tiền gửi và khách hàng sẽ luôn có thể rút tiền nắm giữ của mình. Quá trình này được thực hiện thông qua hệ thống Proof of Reserves (PoR).

1. Proof of Reserves (PoR) là gì?

Các sàn CEX đang cung cấp cho khách hàng cách xác minh trạng thái của tài sản được giữ trên nền tảng của họ. Thông qua đó, khách hàng, người dùng có thể xác định chắc chắn rằng tổ chức thực sự nắm giữ các tài sản này với khoản dự trữ tương đương hoặc vượt mức để đảm bảo cho các khoản tiền gửi và khách hàng sẽ luôn có thể rút tiền nắm giữ của mình. Quá trình này được thực hiện thông qua hệ thống Proof of Reserves (PoR).

PoR bao gồm hai phần – một bản ghi hiện tại về tiền gửi token của khách hàng (được gọi là nợ phải trả) và một nhóm token được giữ trong một tập hợp các exchange addresses (còn được gọi là tài sản). Là một tổ chức tài chính lưu ký, các sàn giao dịch tập trung ( sàn CEX ) không được phép sử dụng tiền của khách hàng cho các mục đích khác, do đó cả tài sản và nợ phải phù hợp.

Trên thực tế, một sàn giao dịch có thể báo cáo về các tài sản đang được sàn lưu giữ. Bằng cách này, người dùng hoặc bên thứ 3 có thể thực sự xác minh rằng tổ chức hay sàn giao dịch có thực sự đang nắm giữ các tài sản khớp với số dư tài khoản cụ thể mà không tiết lộ danh tính của người dùng.

2. Tại sao Proof of Reserves lại quan trọng?

Changpeng Zhao, CEO của Binance đã chỉ vấn đề về tình trạng của giao dịch tiền điện tử lớn thứ hai – FTX. Các sự kiện diễn ra sau đó cho thấy việc quản lý quỹ sai lầm trong thời gian dài dưới sự giám sát của sàn giao dịch. Mặc dù số dư tài khoản của người dùng hiển thị hồ sơ về tài sản của họ, nhưng những tài sản này không tồn tại do sàn giao dịch đã tham gia vào một số hoạt động nhất định dẫn đến mất tiền của người dùng.

Các yêu cầu rút tiền của người dùng bị đình trệ do sàn giao dịch không thể thực hiện các yêu cầu rút tài sản, với một số ước tính cho thấy mức thiếu hụt gần 10 tỷ $. Sau sự sụp đổ của FTX có thể dự đoán được đã ảnh hưởng đến các sàn giao dịch khác, trong đó một số cũng được tiết lộ là đang sử dụng token của khách hàng cho các mục đích khác, gây ra sự hoảng loạn hàng loạt và tiếp tục kêu gọi minh bạch hoàn toàn về dự trữ trao đổi.

Proof of Reserves đã được giới thiệu để đáp ứng điều này. Trước những sự kiện này, phần lớn các nhà đầu tư cryptocurrency luôn tin tưởng giao phó cho các tổ chức lưu ký đảm bảo an toàn cho tài sản của họ mà không cần quá khắt khe về tính minh bạch hoặc thực hiện xác minh để đảm bảo rằng các khoản dự trữ thực sự được duy trì. Sự tin tưởng ngầm này hiện đã bị phá vỡ và thị trường hiện đang cùng nhau thúc đẩy để các tổ chức giám sát minh bạch hơn và có trách nhiệm hơn đối với tài sản của người dùng. Việc triển khai Proof of Reserves sẽ mang lại những lợi ích nhất định cho nền tảng lưu ký và người dùng của họ.

3. Ứng dụng của Proof of Reserves

3.1. Đối với người dùng

Cung cấp phương tiện để xác minh tài sản của người dùng

Mục tiêu chính của Proof of Reserves là cho phép khách hàng xác minh tài sản của họ do tổ chức đang nắm giữ. Các nhà đầu tư có thể sử dụng các ứng dụng này để theo dõi các thay đổi được thực hiện đối với tài khoản cá nhân của họ để có thể theo dõi tiền của họ được xử lý theo thời gian.

Cho phép tiến hành thẩm định trên các nền tảng lưu ký

Trước khi thiết lập tài khoản trên nền tảng giao dịch hoặc bất kỳ tổ chức cryptocurrency nào, bạn nên tiến hành nghiên cứu sơ bộ về tổ chức đó, bao gồm các giao dịch tài chính. Các công cụ Proof of Reserves là một cách tuyệt vời để kiểm định. Người dùng sẽ được cung cấp các công cụ để có được dữ liệu liên quan về cách các tổ chức cụ thể lưu giữ tài sản khách hàng và thực hiện nghiên cứu của riêng họ trước khi giao tài sản cho một tổ chức nào.

Làm điều này sẽ làm giảm khả năng các nhà đầu tư hay người dùng mất tài sản của họ trước những sự kiện đáng tiếc do tổ chức giám sát quản lý quỹ của người dùng kém. Các nhà đầu tư cũng có thể sửa đổi hoặc rút các khoản đầu tư của mình để giảm thiểu tổn thất, trong trường hợp họ cảm thấy rằng các hoạt động lưu ký của nền tảng đã trở nên quá rủi ro theo thời gian.

Chủ động kiểm tra hoạt động giao dịch

Như đã giải thích, các ứng dụng Proof of Reserves trình bày tài chính của tổ chức một cách minh bạch. Khi hoàn thành tốt, người dùng nền tảng có thể theo dõi các giao dịch cá nhân của họ. Người dùng có thể xem các hoạt động của chính họ và đưa ra quyết định sáng suốt cũng như xác minh rằng các giao dịch được ghi lại chính xác.

3.2. Đối với các tổ chức hay sàn giao dịch

Cung cấp phương tiện duy trì, lấy lại lòng tin của người dùng

Các nhà đầu tư đang nhanh chóng mất niềm tin vào các tổ chức lưu ký. Sự mờ ám được phát hiện trong các sự kiện gần đây đang làm tăng chỉ số sợ hãi đối với các nhà đầu tư sử dụng các tổ chức lưu ký để giao dịch hoặc các hoạt động tài chính khác. Các tổ chức có uy tín có thể lấy lại niềm tin đã mất này bằng cách phát triển Proof of Reserves thật tốt và cung cấp chúng cho khách hàng của họ.

Proof of Reserves hoạt động như thế nào?

Thông thường các tổ chức lưu ký trong thị trường crypto giữ tài sản của khách hàng của họ trong ví nóng mà từ đó họ phục vụ các yêu cầu rút tiền từ người dùng. Các tổ chức sau đó thiết lập một ví lạnh để lưu trữ an toàn một phần tiền gửi của người dùng. Người dùng có được một địa chỉ ví để gửi tiền. Khi tiền gửi được thực hiện, chúng sẽ được di chuyển giữa ví nóng và ví lạnh. Người dùng không giám sát được toàn bộ tài sản của họ, vì các tổ chức giữ khóa riêng cho các địa chỉ này. Chi tiết về tài sản do tổ chức nắm giữ có thể thu được một phần bằng cách theo dõi chi tiết các giao dịch liên quan đến ví nóng và ví lạnh của họ.  Tuy nhiên, điều này chỉ trình bày chế độ xem tổng hợp về tổng tài sản đang bị tạm giữ chứ không đưa ra gợi ý về việc người dùng nào sở hữu phần nào trong tổng số tài sản đang bị tạm giữ. Proof of Reserves thực hiện một nghiên cứu sâu hơn để đối chiếu tổng tài sản do tổ chức nắm giữ và chứng minh rằng người dùng là một phần của những tài sản này. Quá trình này sẽ sử dụng Merkle Tree (Cây Merkle).

 

Cây Merkle tóm tắt tất cả các giao dịch trong một khối bằng cách tạo dấu vân tay kỹ thuật số của toàn bộ giao dịch, từ đó cho phép người dùng xác minh xem có bao gồm giao dịch trong một khối hay không.

Cây Merkle được tạo bằng cách liên tục băm các cặp nút cho đến khi chỉ còn lại một hàm băm (hàm băm này được gọi là Root Hash hoặc Root Merkle). Chúng được xây dựng từ dưới lên, từ băm của các giao dịch riêng lẻ (được gọi là ID giao dịch).

Cây Merkle có 3 lợi ích chính:

• Cây Merkle cung cấp một phương tiện để chứng minh tính toàn vẹn và hợp lệ của dữ liệu

• Cây Merkle đòi hỏi ít bộ nhớ hoặc dung lượng ổ đĩa vì các bằng chứng được tính toán dễ dàng và nhanh chóng

• Bằng chứng và quản lý của nó chỉ yêu cầu một lượng nhỏ thông tin được truyền qua mạng Merkle Trees là phương pháp quản lý dữ liệu chính và thành phần cốt lõi cho blockchain, được sử dụng để theo dõi tập dữ liệu do người dùng tạo ra trên mạng lưới. Vì mỗi khối được thêm vào chuỗi được xác định bằng hàm băm, cây Merkle cung cấp hệ thống lưu trữ và nhận dạng lưu trữ dữ liệu theo hàm băm của chúng, thay vì toàn bộ chuỗi. Do đó, dữ liệu trong khối có thể được xác minh bằng cách sử dụng hàm băm của khối và loại bỏ nhu cầu tính toán toàn bộ khối trong mạng.

4. Cách tiến hành kiểm tra Proof of Reserves

Đầu tiên, kiểm toán viên hoặc công ty kiểm toán chụp nhanh số dư do tổ chức nắm giữ và sắp xếp các số dư này bằng hệ thống cây Merkle. Các phần dữ liệu lưu ký được tổ chức thành một cây dữ liệu thống nhất, được phân nhánh thành các phân vùng và được xác định bằng cách sử dụng mã băm.

Kiểm toán viên lấy Merkle Root của cây dữ liệu, điểm kết nối duy nhất giữa dữ liệu trong cây. Tài khoản cá nhân đã đóng góp những tài sản này có thể được xác định thông qua chữ ký duy nhất của họ.

Để xác minh những người đóng góp cá nhân này, kiểm toán viên khớp chữ ký điện tử với các bản ghi trên cây Merkle và xác minh rằng số dư được báo cáo của cá nhân ít nhất bằng với số dư thu được từ cây Merkle. Các thay đổi đối với số dư riêng lẻ sẽ được phát hiện trên cây Merkle.

Thông qua đó, các tổ chức sẽ không thể giả mạo số dư của người dùng. Mặc dù điều này có thể được thực hiện thủ công và tỉ mỉ, kiểm toán viên hoặc tổ chức cũng có thể tiến hành phát triển giao diện để người dùng xác minh việc lưu ký tài sản của họ bằng chữ ký số có thể là ID trao đổi của họ.

Tuy nhiên, có những giới hạn cho ngay cả hệ thống này. Về cơ bản, cây Merkle chỉ khớp với ảnh chụp nhanh tại thời điểm cụ thể đó và khi số dư dự trữ thay đổi, nó sẽ yêu cầu cây Merkle mới được cập nhật để phản ánh thay đổi.

5. Dữ liệu dự trữ của CoinGecko

Bạn có thể vào trang web của CoinGecko, phần Crypto Exchanges tìm cột có tiêu đề Dữ liệu dự trữ (Reserve Data). Trong cột này, bạn sẽ thấy các trao đổi được gắn nhãn là Available hoặc Unavailable.  Available có nghĩa là thông tin dự trữ nhất định có sẵn để người dùng thực hiện thẩm định.  Unavailable có nghĩa là thông tin dự trữ không có sẵn trên CoinGecko. 

Nếu bạn muốn xem dữ liệu dự trữ của Binance, hãy nhấn vào Binance để vào trang của sàn giao dịch, tại đây bạn sẽ thấy tùy chọn xem xét Exchange Reserves trên sàn giao dịch của họ.

6.Kết luận

Sau sự sụp đổ của FTX, nhiều công cụ Proof of Reserves đã nhanh chóng xuất hiện, mỗi công cụ cung cấp cho các nhà đầu tư crypto cách để theo dõi tài sản hoặc hoạt động tài chính của họ trên các sàn giao dịch. Thông qua đó, người dùng có thể xác định chắc chắn rằng các sàn giao dịch thực sự nắm giữ các tài sản với khoản dự trữ tương đương hoặc vượt mức để đảm bảo cho các khoản tiền gửi và khách hàng sẽ luôn có thể rút tiền nắm giữ của mình.

 

Thảo luận thêm tại:

Facebook VN:  www.facebook.com/outsidetheblockvietnam
Facebook:    www.facebook.com/outsidetheblock2022

Telegram news:  t.me/OTBchannel

Youtube:   www.youtube.com/@outsidetheblock8831